93. ROCZNICA WYZWOLENIA KRAKOWA

[ARCHIWUM] Obchody 92 rocznicy wyzwolenia Krakowa Fot.Bogusław Świerzowski / InfoKraków24
31 października 1918 roku Kraków jako pierwsze polskie miasto odzyskał niepodległość. Tegoroczne obchody 93. rocznicy wyzwolenia Krakowa spod władzy zaborczej potrwają trzy dni (27 października, 28 października i 31 października). Na uroczystości zapraszają: Prezydent Miasta Krakowa Jacek Majchrowski oraz Przewodniczący Rady Miasta Krakowa Bogusław Kośmider.
Obchody wyzwolenia Krakowa rozpoczną się w czwartek 27 (października) ? o godz. 9:45 na terenie Międzyszkolnego Ośrodka Sportowego (pl. Na Groblach 9) rozpocznie się tradycyjny bieg sztafetowy o szablę kpt. Antoniego Stawarza.
Tego samego dnia o godz. 11:00 na Rynku Głównym (od strony Wieży Ratuszowej) odbędzie się uroczysta zmiana warty, ślubowanie nowo przyjętych Strażników Miejskich Miasta Krakowa, ślubowanie pierwszych klas gimnazjalnych, a także złożenie kwiatów pod tablicą na Wieży Ratuszowej i wręczenie nagród zwycięzcom biegu sztafetowego o szablę kpt. Stawarza. Oprawę uroczystości zapewni Kolejowa Orkiestra
Dęta.
?Niepodległość zaczęła się w Podgórzu? to z kolei uroczystość, która odbędzie się w piątek (28 października) o godz. 9:00 na podgórskim pl. Niepodległości. Będzie to wydarzenie upamiętniające bohaterski czyn zbrojny naszych rodaków walczących o wolną i niepodległą Polskę. Podczas uroczystości wręczone zostaną nagrody zwycięzcom konkursu historycznego ?Bój o czapkę kpt. Antoniego Stawarza?.
Z kolei w poniedziałek (31 października) o godz. 11:00 na cmentarzy Rakowickim odbędzie się uroczystość złożenia kwiatów na grobie kpt. Antoniego Stawarza. Przypomnijmy, że I wojna światowa zakończyła się w Krakowie 31 października 1918 r. Tego dnia Kraków przestał być częścią habsburskiej monarchii i stał się częścią niepodległej Polski – państwa, które oficjalnie miało powstać dopiero 11 listopada 1918 r. W październiku mieszkańcy Krakowa postanowili wziąć sprawy w swoje ręce. Polscy posłowie do austriackiego parlamentu oraz austriaccy oficerowie polskiej narodowości doprowadzili do pokojowego przejęcia władzy.
W Krakowie symboliczny wymiar miało przejęcie przez polskich żołnierzy ? ubranych jeszcze w austriackie mundury ? odwachu pod Wieżą Ratuszową. Dla uczczenia tego wydarzenia co roku dokonywana jest symboliczna zmiana warty i organizowany jest bieg sztafetowy, w którym bierze udział młodzież z najstarszych krakowskich liceów. Antoni Stawarz, inicjator akcji oswobodzenia Krakowa był żołnierzem, kapitanem Wojska Polskiego, w czasach I wojny światowej porucznikiem armii austro-węgierskiej. W 1918 r. stworzył w wojsku organizację spiskową. 30 października żołnierze pod jego dowództwem opanowali dworzec kolejowy w Płaszowie. Dzień po powstaniu Kapitan Stawarz z żołnierzami zajął austriackie koszary w Podgórzu, a następnie cały Kraków. Do wojska tłumnie przyłączali się mieszkańcy miasta, wśród nich liczni gimnazjaliści i studenci.
Po wojnie Antoni Stawarz awansował do stopnia kapitana, służył w 57. Pułku Piechoty w Tarnowie. W 1935 r. rozpoczął pracę w krakowskim magistracie. W czasie II wojny światowej był członkiem Armii Krajowej. Zmarł w 1955 r., spoczywa na cmentarzu Rakowickim. Jego imię nosi jedna z uliczek na krakowskim Podgórzu.