Ekspert o wyroku Trybunału Konstytucyjnego ws. kwoty wolnej od podatku [ komentarz ]

Trybunał Konstytucyjny orzekł, że brak waloryzacji kwoty wolnej od podatku jest niekonstytucyjny. Sejm ma czas do 30 listopada 2016 r., by zmienić przepisy. ? W praktyce oznacza to, że nowy Sejm musi zmienić prawo tak, by w 2017 roku obowiązywała już nowa kwota wolna co najmniej na poziomie minimum egzystencji. Najważniejsze jednak, że Trybunał Konstytucyjny postuluje, by nie była to zmiana jednorazowa – tak dotychczas wyglądała waloryzacja kwoty wolnej – ale by w przepisach na stałe powiązać wysokość kwoty wolnej z minimum egzystencji ? mówi ekspert Centrum Analiz Klubu Jagiellońskiego ds. polityki gospodarczej dr Piotr Dardziński.

Sędzia sprawozdawca Mirosław Granat zwrócił uwagę, że obecne przepisy dotyczące kwoty wolnej nie uwzględniaj zdolności obywatela do ponoszenia obowiązku podatkowego. ? Chodzi o to, że nie można stawiać obywateli przed wyborem, czy mają w danym miesiącu kupić jedzenie i leki, czy uczciwie płacić podatek ? wyjaśnia Dardziński.

– Trybunał zwrócił też uwagę na nieracjonalność obowiązującej formy kwoty wolnej mówiąc o tym, że uzależnia ona najuboższych obywateli od systemu pomocy społecznej. W praktyce bowiem skrajnie niska kwota wolna sprawiała, że dochód osób najuboższych najpierw był opodatkowany, a potem redystrybuowany do tych samych osób poprzez zasiłki ? tłumaczy ekspert Centrum Analiz Klubu Jagiellońskiego.

Trybunał podkreślił, że nie jest władny wskazywać ustawodawcy mechanizmu waloryzacji, jednak zwrócił uwagę, że należy określić wskaźniki, które pozwolą trwale sprawić, że kwota wolna od podatku będzie korespondowała ze zdolnością podatnika do ponoszenia obciążeń. ? Wyrok mówi wprost, że art. 27 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym jest niezgodny z Konstytucją ?w zakresie, w jakim nie przewiduje mechanizmu korygowania kwoty zmniejszającej podatek, gwarantującego co najmniej minimum egzystencji”. Skoro mowa o mechanizmie, to jednorazowe podwyższenie kwoty wolnej nie jest rozwiązaniem ? podkreśla Dardziński.

– W 2014 roku minimum egzystencji w jednoosobowym gospodarstwie domowym wynosiło 544 zł złotych miesięcznie, co oznacza, że kwota wolna musi wzrosnąć ponad dwukrotnie. Za rok 2014 byłoby to 6529 złotych, podczas gdy obowiązująca kwota wolna to 3089 złotych. ? mówi Dardziński. ? Nowy Sejm musi podnieść kwotę wolną najpóźniej od 2017 roku. W praktyce można się spodziewać, że dla Prawa i Sprawiedliwości wyrok Trybunału Konstytucyjnego będzie silnym impulsem, by wywiązać się z obietnicy podniesienia kwoty wolnej do poziomu 8000 złotych, ale jednocześnie zrobić to w sposób systemowy, a nie jednorazowy ? podsumowuje ekspert.