Konsultacje społeczne z nowym otwarciem na krakowian

O tym, jak skuteczniej konsultować się z krakowianami, włączając nowatorskie rozwiązania partycypacyjne i zróżnicowane formy dialogu oraz wdrażać płynące z tego dialogu wnioski – to główne założenia nowego otwarcia w obszarze konsultacji społecznych.

Te zadania pełni powołany 1 stycznia Wydział Dialogu, Konsultacji i Kontaktu Obywatelskiego, a przedstawiono je podczas briefingu, który odbył się w poniedziałek, 28 kwietnia, z udziałem prezydenta Krakowa Aleksandra Miszalskiego.

– Zależy nam, aby dzięki przygotowanym narzędziom i działaniom krakowianki i krakowianie nie tylko chętniej angażowali się w procesy partycypacyjne, ale też realnie czuli, że mają wpływ na to, co dzieje się w naszym mieście, że ich głos w Krakowie jest ważny i słyszalny – podkreślił Aleksander Miszalski, prezydent Krakowa.

– Jednym z przykładów otwarcia na potrzeby mieszkanek i mieszkańców jest „ławka dialogu”, którą realizuję od początku swojej kadencji. W ciągu pierwszego roku odbyło się już 13 spotkań w 12 dzielnicach, a postulaty z tych rozmów są analizowane i wdrażane przez miejskie wydziały i jednostki – dodał prezydent.

Aktywnie zbieramy głosy mieszkańców

Jednym z działań, które realnie pozwala być bliżej mieszkańców są wózki partycypacyjne, czyli mobilne punkty spotkań, które pozwalają na oddanie głosu w terenie. Pracownicy Wydziału Dialogu mogą zbierać opinie mieszkańców na przykład w parku.

Podczas trwających od 28 kwietni konsultacji dotyczących zagospodarowania dworu Bemów w parku Duchackim pracownicy wydziału będą dostępni także w namiocie konsultacyjnym, który przez kilka dni będzie obecny na terenie tego właśnie parku.

Intensywna komunikacja

– Będziemy chcieli docierać do mieszkańców jak najszerzej, najważniejsze jest to, aby mieszkańcy mieli możliwość wziąć w nich udział i aby wiedzieli o nich. Miasto nie będzie się bało ogłaszać konsultacji i nie będzie się obawiało wyników, chcemy wysłuchać mieszkańców, a następnie realizować to czego krakowianie oczekują – mówił podczas briefingu prezydent Krakowa Aleksander Miszalski.

Zmianą jest także wychodzenie z informacją dla mieszkańców do miejsc powiązanych z konsultacjami. W przypadku gdy konsultacje dotyczą konkretnego miejsca (jak np. fortu „Mistrzejowice”, użytku ekologicznego w Przegorzałach czy dworu Bemów) pojawiły się mobilne systemy wystawiennicze z plakatami informującymi o konsultacjach i zapraszającymi do wzięcia w nich udziału. W przypadku konsultacji dotyczących przebiegu tramwaju na Kliny przeprowadzono kampanię informacyjną z zastosowaniem plansz na elektronicznych tablicach AMS oraz w BUS TV.

W przypadku konsultacji dotyczących dworu Bemów przeprowadzona zostanie także kampania w sieci Google, która będzie kierowana do mieszkańców Podgórza Duchackiego. W nieodległej przyszłości urząd będzie też korzystać z geotargetowanych kampanii SMS. To znaczy, że osoby odwiedzające dany obiekt czy mieszkający na terenie, którego dotyczą konsultacje, otrzymają SMS z informacją, w jaki sposób mogą wziąć w nich udział.

Wydział zajmujący się konsultacjami odchodzi od urzędniczego języka i promuje informowanie bezpośrednie, które od razu pozwala zorientować się mieszkańcom o co chcemy ich zapytać podczas konsultacji.

Zwiększa się także zasięg i częstotliwość informowania nie tylko o trwających konsultacjach, ale także o efektach. Do tego będzie służyć nowy wzór raportu z konsultacji oraz procedura informowania o wdrażaniu w życie postulatów zgłoszonych przez mieszkańców.

Konsultacje „szyte na miarę”

Zmieniamy oblicze konsultacji społecznych w mieście wraz z dyrektorem Wydziału Dialogu, Konsultacji i Kontaktu Obywatelskiego Wojciechem Harpulą wdrożyliśmy już szereg działań włączających mieszkańców w procesy partycypacyjne – mówił podczas briefingu dyrektor Departamentu Marki Kraków Daniel Wiśniowski. – Różnicujemy formy konsultacji, zachowujemy te dotychczasowe formy i poszerzamy o inne narzędzia – uzupełnił.

Wydział wprowadza zróżnicowane formy konsultacji, które są jak najlepiej dopasowane do ich przedmiotu. Nie rezygnuje ze spotkań konsultacyjnych, ale szerzej niż dotychczas, wykorzystuje na przykład spacery badawcze (konsultacje dotyczące fortu „Mistrzejowice” czy użytku ekologicznego w Przegorzałach) oraz wspólne warsztaty partycypacyjne z mieszkańcami (konsultacje dot. Fortu Mistrzejowice).

Wkrótce nowe zasady

Planowane są także nowe zasady organizacji konsultacji społecznych, które będą regulowane zarządzeniem prezydenta w tej sprawie. Umożliwią one wypracowanie standardów konsultacji społecznych, czyli jasnych i przejrzystych zasad dialogu z mieszkańcami. Zarządzenie przewiduje powołanie we wszystkich wydziałach i jednostkach miejskich koordynatorów konsultacji społecznych, którzy zostaną przeszkoleni i będą współpracować na bieżąco w Wydziałem Dialogu.

Nowe formy – referendum dzielnicowe i małe konsultacje

Trwają prace nad znowelizowaną uchwałą o konsultacjach społecznych, która wprowadzi nowe mechanizmy, zwiększające partycypację obywatelską na poziomie lokalnym i umożliwiające mieszkańcom aktywny udział w decyzjach. Te nowości to referenda dzielnicowe oraz tzw. małe konsultacje.

– Zdajemy sobie sprawę z roli rad dzielnic w procesach partycypacyjnych, jeśli chcemy być blisko mieszkańców. Dlatego mamy taki plan, aby możliwie raz w roku każda dzielnica mogła zrealizować referenda dzielnicowe, a o ich organizację będą mogli wystąpić m.in. radni dzielnicy. W tym działaniu będziemy pionierami jako Kraków, gdyż jeszcze żadne miasto w Polsce jeszcze nie ma takich referendów dzielnicowych – dodał dyrektor Wiśniowski.

Referendum dzielnicowe mogłoby zostać przeprowadzone na wniosek prezydenta, rady miasta, rady dzielnicy lub grupy mieszkańców raz w roku na terenie danej dzielnicy. Jej mieszkańcy mogliby w tej formie zdecydować m.in. o inwestycjach lokalnych finansowanych z budżetu dzielnicy, zagospodarowaniu przestrzennym na jej terenie, w zakresie określonym w miejscowych planach zagospodarowania czy o funkcjonowaniu infrastruktury: komunikacji, zieleni, czystości.

Realizacji tego samego celu służyłyby „małe konsultacje”, czyli uproszczona forma konsultacji społecznych, przeprowadzana na poziomie sąsiedztw w celu uzyskania opinii mieszkańców i organizacji pozarządowych na temat spraw istotnych wyłącznie dla lokalnej społeczności.

W takich sytuacjach nie będzie potrzeby organizować rozbudowanych konsultacji społecznych i taka forma wystarczy, aby dowiedzieć się, co mieszkańcy sądzą np. o elementach małej architektury na osiedlu czy zagospodarowaniu małego skwerku.

Nowoczesne narzędzie wspierające dialog

Potencjał referendum dzielnicowego i małych konsultacji zostanie w pełni wykorzystany, gdy zostanie wdrożona internetowa platforma partycypacyjna. Prace już trwają, uruchomienie przewidziane jest w pierwszej połowie przyszłego roku. Kraków wdroży Decidim, czyli open source’ową platformę do partycypacji obywatelskiej, tworzoną przez międzynarodową społeczność. Funkcjonuje ona w wielu miastach całego świata, w Polsce korzysta z niej m.in. Warszawa i Gdynia. Kraków, wdrażając Decidim, zyska nowoczesne narzędzie technologiczne, które zwiększy zasięg procesów partycypacyjnych. Uruchomienie tej platformy umożliwi prowadzenie równoległych procesów partycypacyjnych w różnych obszarach tematycznych, co pozwoli na bardziej systematyczne zbieranie opinii mieszkanek i mieszkańców oraz wypracowywanie rozwiązań lepiej dopasowanych do ich potrzeb.

Decidim, zintegrowane z aplikacją mKrakow, stanie się cyfrowym uzupełnieniem istniejących form konsultacji, zapewniając mieszkańcom większą wygodę uczestnictwa w życiu publicznym miasta bez konieczności fizycznej obecności na spotkaniach. Jedną z kluczowych cech platformy Decidim jest transparentność procesów. Dzięki niej mieszkanki i mieszkańcy mogą śledzić cały proces konsultacji, od zgłaszania propozycji, przez dyskusję, aż po podjęcie decyzji. Doświadczenia innych miast pokazują, że wykorzystanie skutecznego narzędzie online zwiększa liczbę osób biorących udział w konsultacjach, buduje zaufanie i poczucie współodpowiedzialności za rozwój miasta.